Ana içeriğe atla

Düşünme Üzerine

Ben nasıl düşünürüm? Aklımın nasıl çalıştığını tam anlayıp izah edemem, fakat düşünme tarzımı açıklayabilirim. Yazdıklarım bir miktar yardımcı oluyorlardır. Hiçbir olasılığı elemiyorum. Matematiksel bir değer veremesem de olgulara bakarak ihtimali yükseltiyor veya düşürüyorum.

— Var, yok
— Ne var, ne yok
— Hem var, hem yok


Düşünme tarzımın doğanın “düşünüşüne” uygun olduğu kanaatindeyim. Bilimde amaç, mutlağa ulaşmaktır. Gerçek ise, mutlağın olmadığıdır. O halde geçici mutlak ile yetinmek durumundayız. Gerçekliği bu şekilde algılıyoruz. Pek, yasa bulamaz mıyız? Mutlak yasalar da mı yok? Olmalı ve var. Örneğin, mutlağın geçiciliği. Dönüşüm, değişim, evrim, evrenin yasaları olarak karşımıza çıkıyorlar.

Gerçeklik için, “biriken olasılıklar” tanımlamasını getiriyorum. Bu olasılıklar ortadan kalkmıyor veya değişmez “şekle” bürünmüyor. Peki ne oluyor? Evrende tanımladığımız her nesne madde/enerji alışverişinde bulunduğuna göre, olasılıklar arasında da benzer bir münasebet bulunmalı.

Böyle düşünerek hiçbir konuda nihai karar veremeyeceğim söylenebilir belki ama gerçekliğimin bulanık, varla yok arasında bulunduğunu hissetmiyorum. Olasılıklar, konuşabileceğim, yazabileceğim kadar, kâfi miktarda birikiyor.